تا سن ۵۰ سالگی، حدود نیمی از افراد بالغ برای دوره‌ای از زندگی خود با عوارض بواسیر نظیر خارش، احساس ناراحتی و خونریزی مکرر سر و کار دارند. خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی، راه حل‌های درمانی گسترده‌ای برای بواسیر وجود دارد
بواسیر (هموروئید) را با خود یدک نکشید
خبر خوب برای مبتلایان به بواسیر این است که بیشتر افراد قادر خواهند بود، با به کار گیری روش‌های درمانی خانگی و نیز ایجاد تغییراتی در سبک زندگی از بواسیر و بسیاری عوارض آن رهایی یابند. خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی، راه حل‌های درمانی گسترده‌ای برای بواسیر وجود دارد که به شما این امکان را می‌دهد که بواسیر و مشکلات ناشی از آن را از زندگی خود کنار بگذارید و بواسیر را بعنوان یک ناراحتی مزمن همیشه با خود همراه نداشته باشید.
دکتر جواد غروبی، متخصص جراحی عمومی و استادیار دانشگاه شهید بهشتی در تعریف بیماری بواسیر می‌گوید:
بواسیر ها، شبکه‌های وریدی مستقر در انتهای تحتانی روده بزرگ هستند که در زیر مخاط انتهای رکتوم یا دور مقعد قرار گرفته اند. البته ما زمانی اصطلاح بواسیر را بکار می‌بریم که این ورید‌ها متسع و متورم شده و یا به تعبیری واریسی می‌شوند مثل واریس پا.
بواسیر‌ها به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند: بواسیر داخلی در قسمت انتهایی راست روده و بواسیر خارجی در زیر پوست دور مقعد ایجاد می‌شود.
علائم بواسیر چیست؟
مهم‌ترین علائم بواسیر یا بواسیر داخلی، خونریزی از دستگاه گوارش تحتانی در زمان دفع مدفوع است. بواسیر داخلی در مراحل اولیه توسط بیمار قابل لمس نیست و ممکن است به دلیل خونریزی در هنگام اجابت مزاج، فرد به پزشک مراجعه کند.
البته در مراحل پیشرفته به دلیل بیرون زدگی بواسیر از خروجی مقعد، خارش و درد ممکن است به آن اضافه شده و حتی بیمار، مختصری از بی اختیاری مدفوع رنج ببرد.
بواسیر خارجی به واسطه‌ی تورم اطراف مقعد، توسط بیمار قابل لمس است. اگر خون موجود در شبکه وریدی بواسیر خارجی لخته شود، به دلیل وجود شبکه عصبی حساس در این ناحیه، درد بسیار شدیدی برای بیمار ایجاد می‌کند.
چرا به بیماری بواسیر دچار می‌شویم؟
در مورد علل دچار شدن به این بیماری، عوامل مختلفی قابل ذکر است که از آن جمله می‌توان وجود یبوست مزمن، زور زدن بیش از حد موقع دفع و نشستن طولانی در دستشویی را نام برد.
برای جلوگیری از بواسیر، در صورت احساس دفع، بلافاصله باید به توالت رفت و از زور زدن اجتناب نمود تا در حالت ریلکس عمل دفع صورت بگیرد.
البته عده‌ای از پزشکان اعتقاد دارند که اسپاسم یا انقباض اسفنکتر داخلی در افراد، می‌تواند باعث ایجاد بواسیر یا هموروئید شود. همچنین کهولت سن هم به علت ضعف بافت همبند، به عنوان یکی دیگر از علل شکل گیری این بیماری عنوان می‌شود.
تشخیص بواسیر چگونه است؟
این بیماری با اخذ شرح حال و معاینه فیزیکی بیمار به راحتی تشخیص داده می‌شود. البته در سنین بالا اقدامات تشخیصی تکمیلی برای رد احتمال خونریزی از داخل روده بزرگ، مثل انجام کولونوسکوپی توصیه می‌شود.
چه کنیم به بواسیر دچار نشویم؟
- جلوگیری از یبوست که با خوردن میوه جات، سبزیجات، دانه‌های گیاهی و سبوس میسر است. این مواد غذایی شامل فیبر زیادی هستند. به خاطر داشته باشید همراه با مصرف فیبر زیاد، نوشیدن زیاد آب نیز لازم است.
- فعالیت ورزشی متوسط به مدت حداقل دو ساعت در هفته، یا فعالیت ورزشی شدید با زمان یک ساعت در هفته و یا فعالیت ورزشی روزانه به مدت حداقل ۱۰ دقیقه در روز حتما انجام شود.
- مکمل‌های فیبری شامل سیتروسل یا متامیوسل می‌تواند به صورت روزانه مورد استفاده قرار بگیرد که در صورت لزوم باید با دوز کم شروع شود و سپس طی مدت یک ماه یا بیشتر، به طور تدریجی افزایش یابد.
- در صورت احساس دفع بلافاصله باید به توالت رفت و از زور زدن اجتناب نمود تا در حالت ریلکس عمل دفع صورت بگیرد.
- از ایستادن و نشستن طولانی مدت خودداری گردد.
- قدم زدن‌های کوتاه مدت در طول روز نیز کمک کننده است. همچنین در صورت امکان از بلند کردن اجسام سنگین باید خود داری کرد.
- در خانم‌های باردار خوابیدن به پهلو به منظور اجتناب از فشار بر عروق لگنی توصیه می‌شود، زیرا این اقدام سبب کاهش اندازه بواسیر یا هموروئید می‌شود.
برای پیشگیری از تشدید بواسیر چه باید کرد؟
- بعد از اجابت مزاج، محل را شستشو داد و سپس با دستمال کاغذی نرم کاملا خشک نمود.
- به منظور کاهش درد و خارش می‌توان از دارو‌هایی مثل استامینوفن و بروفن استفاده کرد.
- در موارد بسیار شدید و عود کننده و همچنین بواسیر‌های بزرگ از روش جراحی استفاده می‌شود
- استفاده از کمپرس یخ به مدت ۱۰ دقیقه و سپس کمپرس گرم به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه مفید است.
- نشستن در آب گرم به مدت ۱۵ دقیقه و سه بار در روز توصیه می‌شود، ولی باید مراقب درجه گرمی آب باشید که موجب سوختگی و ناراحتی نشود.
- دراز کشیدن در طول روز به بهتر شدن شرایط کمک می‌کند. در خانم‌های باردار به پهلو خوابیدن و در افراد دیگر دراز کشیدن به روی شکم در حالتی که زیر لگن بالش گذاشته اند، سبب کاهش التهاب بواسیر می‌شود.
درمان پزشکی بواسیر چگونه است؟
- بستن باند پلاستیکی توسط پزشک به دور برجستگی بواسیری به منظور چروکیده کردن آن به عنوان یک روش درمان پزشکی توصیه شده است.
- همچنین از درمان بواسیر با لیزر، اشعه مادون قرمز و کرایو تراپی (منجمد کردن) نیز در درمان این بیماری استفاده می‌شود، ولی شانس عود در این روش‌ها بیشتر است.
- در موارد بسیار شدید و عود کننده و همچنین بواسیر‌های بزرگ، از روش جراحی بواسیر استفاده می‌شود. این روش نیاز به بی هوشی داشته و دوره نقاهت آن بین ۷ تا ۱۰ روز است.
منبع: سیمرغ
- ۹۸/۰۳/۰۹